چرا رزین ترک می‌خورد؟ مهم‌ترین دلایل + مثال واقعی

ترک‌ها معمولاً نتیجه ترکیب چند اشتباه هم‌زمان هستند. نه فقط یک عامل.

در ادامه کامل‌ترین لیست دلایل ترک رزین آورده شده:


۱. ضخامت زیاد رزین در یک مرحله (مهم‌ترین دلیل)

رزین در زمان پخت حرارت تولید می‌کند. اگر بیش از حد ضخیم ریخته شود، گرمای داخل رزین محبوس می‌ماند و باعث:

  • انبساط بیش از اندازه

  • سوختگی داخلی

  • ترک‌های ریز و شبکه‌ای

  • یا حتی شکافتگی کامل

می‌شود.

راه‌حل:

  • برای کارهای ضخیم، لایه‌ها باید حداکثر ۱ سانت باشند.

  • هر لایه باید حداقل ۸–۱۲ ساعت زمان خشک‌شدن بین لایه‌ای داشته باشد.


۲. اختلاف دمای شدید قبل یا بعد از کار

رزین به دما بسیار حساس است.
اگر کار را از محیط سرد به محیط گرم منتقل کنی (یا بالعکس)، رزین دچار انقباض و انبساط ناگهانی می‌شود و ترک می‌خورد.

راه‌حل:
دمای محیط کار باید بین ۲۳–۲۶ درجه ثابت باشد؛ بدون باد سرد، بخاری مستقیم یا نور آفتاب.


۳. استفاده از رزین بی‌کیفیت یا قدیمی

بعضی رزین‌ها فرمول پایدار ندارند و در هنگام پخت بیش از حد منقبض می‌شوند.
رزین‌های مانده یا تاریخ‌گذشته نیز پس از پخت ترک‌های ریز (Micro-cracks) ایجاد می‌کنند.

راه‌حل:

  • از رزین‌های تازه و برند معتبر استفاده کن.

  • ظرف رزین را بیش از ۶ ماه باز نگه نگذار.


۴. نسبت اشتباه رزین و هاردنر

اگر مقدار هاردنر زیاد باشد، رزین سریع و داغ می‌شود و ترک می‌خورد.
اگر هاردنر کم باشد، پخت ناقص و ترک تأخیری ایجاد می‌کند.

راه‌حل:
نسبت دقیق بسته‌بندی را با ترازو دیجیتال اندازه بگیر، نه چشمی.


۵. استفاده از رنگ‌های بیش از حد

رنگ زیاد باعث تغییر ساختار رزین، شل شدن پیوندها و ترک خوردن می‌شود.

حد مجاز:
حداکثر ۵ تا ۷ درصد حجم رزین.

راه‌حل:
اگر رنگ زیاد لازم داری، از پیگمنت‌های غلیظ و حرفه‌ای استفاده کن.


۶. استفاده از قالب یا سطح ناپایدار

اگر قالب یا صفحه کار موقع خشک شدن تاب بردارد، رزین همان‌طور می‌خشکد و ترک ایجاد می‌شود.

راه‌حل:
قبل از کار، سطح را با تراز چک کن.


۷. تکان دادن کار قبل از ۲۴ ساعت

رزین در ۱۲ ساعت اول بسیار حساس است. کوچک‌ترین ضربه یا حرکت باعث موج، ته‌نشینی و ترک نقطه‌ای می‌شود.

راه‌حل:
تا ۳۶ ساعت کار را بدون حرکت و ضربه نگه دار.


۸. استفاده از مواد غیراستاندارد داخل رزین

برخی اجسام داخل رزین (مثل فلزات خام، چوب مرطوب، سنگ‌های پوک) هنگام پخت رزین انقباض متفاوتی دارند و باعث ترک می‌شوند.

راه‌حل:
فقط از اشیا خشک، پایدار و آب‌بندی‌شده استفاده کن.


۹. رطوبت زیاد محیط

رطوبت بالا باعث واکنش‌های نامنظم و ترک‌های سطحی می‌شود.

راه‌حل:
رطوبت مناسب زیر ۵۰٪ است.


راه‌حل‌های حرفه‌ای برای رفع ترک رزین

اگر رزینت ترک خورده، هنوز دیر نشده!
این بخش کاملاً عملی است:


۱. درزگیری ترک‌های سطحی (Hairline Cracks)

اگر ترک‌ها ریز و سطحی هستند:

روش:

  1. سطح را با سنباده ۳۲۰ سبک مات کن.

  2. گرد آن را کامل پاک کن.

  3. یک لایه نازک رزین تازه بریز.

  4. بعد از ۲۴ ساعت با سنباده ۱۰۰۰ و پولیش براق کن.

این روش برای ۸۰٪ ترک‌ها کاربردی است.


۲. ترمیم ترک‌های عمیق

اگر ترک، شکاف واقعی است:

روش:

  1. ترک را با کاتر یا ابزار ظریف باز کن تا گرد و غبار بیرون بیاید.

  2. داخل شکاف را با رزین غلیظ یا UV پر کن.

  3. با هیتر ملایم سطح را یکنواخت کن.

  4. سنباده + پولیش نهایی.


۳. اصلاح شکست کامل با لایه‌گذاری دوباره

اگر کل سطح ترک شبکه‌ای دارد:

روش:

  1. کل سطح را با سنباده ۲۴۰ تا ۶۰۰ مات کن.

  2. گرد را کامل پاک کن.

  3. یک لایه جدید ۱ میلی‌متری بریز.

  4. ۷۲ ساعت خشک شود.

نتیجه یک سطح شیشه‌ای نو است.


۴. جلوگیری کامل از ترک در پروژه‌های ضخیم

اگر کار ضخیم (مثل مجسمه، میز، گوی رزینی) می‌سازی:

  • هر لایه حداکثر ۰.۵ تا ۱ سانت

  • بین لایه‌ها حداقل ۶ تا ۱۲ ساعت

  • قالب را عایق و ثابت نگه دار

  • از رزین مخصوص حجم استفاده کن (Deep pour resin)


چک‌لیست طلایی ضد ترک (برای چاپ کنار میز کار!)

اگر این ۱۰ مورد را رعایت کنی، ترک دیگر سراغ کارت نمی‌آید:

  1. دمای محیط = ۲۳–۲۶ درجه

  2. رطوبت < ۵۰٪

  3. لایه‌ها ضخامت کم

  4. استفاده از رزین باکیفیت

  5. نسبت رزین/هاردنر دقیق

  6. همزدن کافی

  7. عدم حرکت تا ۳۶ ساعت

  8. اشیای داخل رزین خشک و پایدار

  9. استفاده از رنگ ≤ ۷٪

  10. سطح صاف و استاندارد


جمع‌بندی

ترک رزین مشکلی است که تقریباً همه رزین‌کارها تجربه می‌کنند، اما کاملاً قابل کنترل است.
اگر دما، رطوبت، ضخامت لایه و نسبت اختلاط را دقیق رعایت کنی، رزینت همیشه صاف، شیشه‌ای و بدون ترک خواهد بود.